با تشکر از آقای صبور فایل های علوم (توضیح و سوال ) در وبلاگ قرار گرفت تا دوستان بتوانند استفاده بیشتری نمایند .
دانلود فصل ده علوم همراه با سوال
1- منشاء اصلی تمام انرژی های موجود در کره ی زمین است .
انرژی نورانی خورشید
2- شکل های مختلف انرژی را نام ببرید .
حرکتی - شیمیایی - الکتریکی - گرمایی - نورانی - صوتی و ذخیره
3-در لامپ کدام تبدیل انرژی ها صورت می گیرد ؟؟
الکتریکی به گرمایی و نورانی
4- وسیله ای است که انرژی الکتریکی را به حرکتی تبدیل می کند .
موتور الکتریکی
5-آب سرازیر شده از بالای آبشار انرژی ذخیره شده را به انرژی ------------ تبدیل می کند .
حرکتی
6- در اسباب بازی متحرک انرژی ----------- به انرژی ------------ تبدیل می شود .
ذخیره شده به حرکتی یا صوتی
7-ورزشکاری که تیر و کمان را می کشدو سپس آن را رها می کند انرژی -------- را به انرژی حرکتی تبدیل می کند .
ذخیره ای
8-مفاهیم زیر را تعریف کنید .
انرژی : انرژی چیزی است که موجب انجام کار ؛ حرکت یا تغییر در ماده می شود
انرژی شیمیایی : انرژی که در موادی مانند نفت و غذا ذخیره شده و با سوختن یا تغییر شیمیایی آزاد می شود
9- چرا دانشمندان معتقدند بخش عمده ی انرژی که ما مصرف می کنیم از نور خورشید است ؟
زیرا انرژی نورانی خورشید در غذاهایی که گیاهان می سازند به صورت شیمیایی ذخیره می شود
10- در وسایل زیر دو تبدیل انرژی نام ببرید .
دوچرخه : انرژی ذخیره ای به حرکتی و صوتی
زنگ اخبار : الکتریکی به حرکتی و صوتی
سوختن چوب : شیمیایی به گرما و نور
11- برای هر یک از تبدیلات انرژی زیر یک مثال بزنید .
الکتریکی به گرمایی : بخاری برقی الکتریکی به حرکتی : پنکه
ماهیچه ای به حرکتی:قایق پارویی الکتریکی به شیمیایی :باتری تلفن همراه به هنگام شارژ شدن
12 -پاسخ کوتاه دهید .
سنگ غلتان از بالای کوه دارای این نوع انرژی است . (شیمیایی )
این وسیله ی الکتریکی دو تبدیل انرژی گرمایی و نورانی را انجام می دهد .(لامپ)
غذاهای خورده شده توسط موجود زنده به این انرژی تبدیل می شود .(ذخیره شده )
آلودگی و هزینه انتقال این نوع انرژی کم است .(الکتریکی )
باتری خورشیدی انرژی تابشی را به این نوع انرژی تبدیل می کند .(حرکتی )
این وسیله دارای یک موتور الکتریکی است ه با کمک آن مقدار جریان برق مصرفی را اندازه می گیرند .(کنتور برق )
تولید برق در اثر تبدیل انرژی در بدن این موجود زنده برای دور کردن دشمن از خود است .(سفره ماهی )
اتیکت فرهنگ مصرف در کالاها را می گویند (برچسب انرژی )
قسمتی از دوچرخه که انرژی حرکتی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند .(دینام )
در بدن انسان حنجره ها این نوع انرژی را به وجود می آورند (صوتی )
نام دیگر باتری (پیل )
درخشندگی و نور خورشید ناشی از تولید این انرژی است (هسته ای )
13- در بدن کرم شب تاب انرژی ------------- به ---------- تبدیل می شود
شیمیایی به نورانی
14-واحد اندازه گیری انرژی را --------------- می گویند
ژول
15-قرار گرفتن در ارتفاع یا کشیده شدن باعث می شود انرژی در جسم ------------ شود
ذخیره
شما عزیزان در این مطلب چند نمونه سوال می بینید که به جز نوبت اول بقیه دارای پاسخ می باشند این سوالات به شما در یادگیری درس کمک می کند و بدیهی است که سوال امتحانی کلاس نیست و شما باید غیر از این ها همه مطالب کتاب را بدانید . از کوشش شما سپاسگزارم .
1-اثرات حاصل از زمین لرزه را نام ببرید .
الف)ساختمانی مثل ریزش آوار - آتش سوزی - قطع برق و آب و گاز -شکستن سدها و شکستن شیشه ها
ب)اجتماعی :مثل مرگ و میر - ناامنی - بی خانمانی -بی کاری - دزدی
ج)بهداشتی مثل آلودگی آب ها - شیوع بیماری های مسری - مشکلات روانی
2-چه عواملی بر میزان خرابی زمین لرزه تاثیر دارند ؟
مقدار انرژی آزاد شده - مقدار فاصله از کانون زمین لرزه - مدت زمان زلزله - نوع مصالح به کار رفته در ساختمان - جنس زمین - شکل هندسی ساختمان
3- پس از وقوع زلزله چه کارهایی باید انجام دهیم ؟
الف ) فعالیت های انسان دوستانه مثل کمک به مصدومین - حفظ خونسردی - توجه به پیام های مسئولین و آمادگی برای پس لرزه های بعدی
ب) رعایت نکات ایمنی مثل روشن نکردن کلید برق - بستن شیر اصلی گاز - عدم استفاده از تلفن جز در موارد ضروری - عدم استفاده از غذاهای رو باز
4- آتشفشان چیست ؟
به خروج مواد (جامد - مایع و گاز) از درون زمین به روی زمین آتشفشان می گویند
5- مخروط آتشفشان چیست ؟
به کوهی که در اثر فوران های زیاد دهانه آتشفشان پدید آمده مخروط آتشفشان می گویند
6- هر آتشفشان چند قسمت دارد ؟
الف )دهانه که نوک آتشفشان است و مواد مذاب از آن خارج می شود
ب)آشیانه یا اتاقک مواد مذاب که مواد داغ و مذاب قبل از خروج در آن جا جمع می شود
ج)مجرای مرکزی یا دودکش که دهانه را به منبع مواد مذاب متصل می کند
7- چند نوع آتشفشان داریم ؟
آتشفشان فعال که مواد آتشفشانی از دهانه آنها خارج می شود مثل آتشفشان هاوایی
آتشفشان نیمه فعال که از دهانه آن گاز و بخار خارج می شود مثل دماوند و تفتان
آتشفشان خاموش که هیچ فعالیتی ندارد مثل سهند و سبلان
8- چه موادی از دهانه آتشفشان خارج می شود ؟
جامد مثل خاکستر مواد مایع که میتواند غلیظ و روان باشد و مواد گاز مثل کربن دی اکسید ؛ بخارآب و گوگرد و کربن مونو اکسید
9- فواید آتشفشان چیست ؟
آزاد شدن انرژی زمین - استفاده از انرژی گرمایی - تشکیل دریاچه - تشکیل چشمه های آب گرم - ایجاد زمین های کشاورزی - توسعه ی گردشگری
10-ضررهای آتشفشان چیست ؟
انتشار گازهای سمی - جاری شدن مواد مذاب - ورود ذرات گرد و غبار به محیط - ریزش باران های اسیدی - جریان عظیم گل - ایجاد سونامی
11- چرا هر چه زمین لرزه خفیف و کوچک باشد بهتر است ؟
زیرا این زمین لرزه ها باعث آزاد شدن انرژی درون زمین شده و از وقوع زمین لرزه های بزرگتر و شدید تر جلوگیری می کند
12- زمین لرزه ها بیشتر در چه نقاطی از زمین اتفاق می افتند ؟
در محل شکستگی ها (گسل ها ) و درز و شکاف سنگ های پوسته
13- چگونه می توان ساختمان مخروط آتشفشان را طراحی و آزمایش نمود ؟
با مقداری آب و خاک رس و دی کرومات آمونیم
14- با یک آزمایش فعالیت آتشفشان و خروج گاز دی اکسید کربن را نشان دهید .
مقداری سرکه در یک لیوان می ریزیم سپس کمی جوش شیرین به آن اضافه می کنیم و مشاهده می نماییم کفی سفید رنگ به سمت بالا می آید که مشابه خروج گاز دی اکسید کربن از دهانه آتشفشان می باشد (مثل زمانی که شیشه نوشابه را تکان داده و بلافاصله درب آن را باز می کنیم )
15-سنگ پا و توف آتشفشانی و پوکه معدنی چه کاربردهایی در زندگی ما دارند ؟
از سنگ پا در کارخانه های چوب بری و مصرف بهداشتی استفاده می کنیم
از توف آتشفشانی به دلیل رنگ سبز آن برای نمای ساختمان و دیوار پارک ها استفاده می نماییم
پوکه معدنی عایق صدا و گرما و سرما بوده و در ساختمان سازی و سد سازی و پل سازی و رنگ بری کاربرد دارد هم چنین به دلیل خاصیت جذب و نگهداری آب در مناطق کم آب جهت کشاورزی از آن استفاده می شود جنس پوکه از گدازه های آتشفشانی سرد شده است و سبک می باشد
16- آیا می توان در مناطق زلزله خیز و آتشفشانی زندگی کرد ؟
بله با شناخت این پدیده های طبیعی و آشنایی با ویژگی ها و خطرات آن می توان در این مناطق زندگی کرد
17-پنج ناحیه از کشور عزیزمان که در 50 سال گذشته در آن ها زمین لرزه اتفاق افتاده است را نام ببرید .
قزوین - رودبار و منجیل - بم در کرمان - اردبیل و بوشهر
18- چهار سنگ آتشفشانی نام ببرید .
الماس - توف سبز - پوکه معدنی - سنگ پا - گرانیت - بازالت
19- چگونه در برابر زلزله آماده باشیم ؟
با بزرگترها درباره ی نقاط امن خانه صحبت کنیم و طریقه ی بستن شیرهای اصلی گاز و آب و قطع جریان برق را بیاموزیم - بسته ی اظطراری را آماده کنیم (غذا و آب برای سه روز - جعبه ی کمک های اولیه و دارو - رادیو باتری دار و چراغ قوه و باتری نو - لباس و پتو - کیسه فریزر - صابون - پول - کپی کارت های ملی یا اسناد ) - حفظ خونسردی و محافظت از خود (پناه بردن به زیر میز - کناره های داخلی ساختمان - دوری کردن از گاز - دور بودن از شیشه - عدم دویدن به سمت درب خروجی - بستن شیر گاز و ...)
20-ساکنان مناطق آتشفشانی چه موارد ایمنی را باید رعایت کنند ؟
خود را برای تخلیه فوری محل در مواقع ضروری آماده کنند - تمامی درب ها و پنجره ها را ببندند - به یک مکان امن پناه ببرند - هنگام فوران مواد مذاب از مناطق گود و دره ها فاصله بگیرند - لباس های مناسب برای محافظت پوست از مواد شیمیایی بپوشند
توجه داشته باشید مطالعه کتاب ضروری است
1-به چند صورت می توان درون زمین را مطالعه نمود ؟
روش مستقیم مثل کندن چاه و نمونه برداری از سنگ ها و مواد مذاب آتشفشانی
روش غیر مستقیم مثل امواج زلزله - چشمه های آب گرم و شهاب سنگ ها
2 -امواج لرزه ای چه امواجی هستند ؟
امواجی که در اثر شکستن ناگهانی سنگ های زمین در اثر زمین لرزه به وجود می آیند
3-دانشمندان چگونه ویژگی های لایه های درونی زمین را مشخص نموده اند ؟
با استفاده ازتغییرات سرعت امواج لرزه ای در بخش های مختلف زمین یعنی هر جا سنگ متراکم تر و سخت تر بوده سرعت عبور امواج بیشتر بوده است
4- چگونه می توان به خصوصیات گوشته بالایی و پوسته پی برد ؟
با بررسی مواد مذاب آتشفشانی
5- تفاوت عمق و ضخامت زمین در چیست ؟
عمق هر بخش از سطح زمین محاسبه می شود اما ضخامت فقط اندازه ی لایه یا قسمت مورد نظر است
6-ضخامت لایه های زمین را مشخص نمایید ؟
ضخامت پوسته 60 کیلومتر است که در اقیانوس ها کم شده و به 20 کیلومتر می رسد
ضخامت گوشته 2870کیلومتر است
ضخامت گوشته ی زیرین 2540 کیلومتر و ضخامت هسته 3500کیلومتر می باشد(هسته خارجی 2200 و هسته داخلی 1300کیلومتر )
7-چرا زمین دارای خاصیت مغناطیسی می باشد ؟
به علت وجود آهن و نیکل در هسته
8-چرا کندن زمین و مطالعه مستقیم آن دشوار است ؟
الف ) افزایش دما :زیرا هر چه به عمق زمین می رویم دما افزایش می یابد (هر 100متر 3 درجه گرمتر می شود )
ب)سخت و محکم و فشرده بودن سنگ ها کار حفاری را مشکل می کند
9- در اثر حرکت سنگ کره روی خمیر کره چه پدیده هایی به وجود می آید ؟
زلزله - آتشفشان - کوه - گودال عمیق اقیانوسی - جزیره - پوسته ی جدید
10-لایه های درونی زمین را بر اساس حالت مواد سازنده نام ببرید .
سنگ کره - خمیر کره- گوشته ی زیرین - هسته خارجی - هسته داخلی
11- در کدام قسمت سنگ کره ورقه ها در حال دور شدن و در کدام قسمت در حال نزدیک شدن هستند ؟
ورقه های دور شونده بیشتر در وسط اقیانوس بوده و ورقه های نزدیک شونده ورقه ی اقیانوسی با قاره ای یا قاره ای با قاره ای می باشد
12-من چیستم ؟تنها وسیله ای که میتوانم به عمق زمین سفر کنم و برای شما اطلاعاتی از لایه ها بیاورم .
امواج لرزه ای
13-ضخیم ترین و متراکم ترین و داغ ترین قسمت زمین کدام لایه است ؟
هسته
14-چرا هر چه به عمق زمین می رویم سنگ ها متراکم تر و فشرده تر می شود ؟
به علت فشار و سنگینی لایه های بالایی
15- امواج لرزه ای از کدامیک از مواد زیر آهسته تر عبور می کند ؟
آب رسوبات نرم مواد مذاب سنگ های سخت
16- مخازن نفت و گاز زیر زمینی در کدامیک از لایه های زمین قرار می گیرند؟
پوسته گوشته هسته خارجی هسته داخلی
17- هسته داخلی زمین جامد است زیرا :
دما ناگهان افزایش می یابد دما ناگهان کاهش می یابد
دما ثابت است و فشار افزایش می یابد افزایش فشار بیش از افزایش دماست
18-هر چه از سطح زمین به سمت عمق زمین می رویم به ترتیب فشار و دما چه تغییری می کند ؟
بیشتر - کمتر کمتر-بیشتر بیشتر-بیشتر کمتر-کمتر
توجه داشته باشید که قسمت های مختلف زمین حتما باید مطالعه شود .
الف ) پاسخ درست را علامت بزنید .
1-در صنعت کاغذ سازی از کدام یک از مواد زیر به عنوان رنگ بر استفاده می شود ؟
رنگ گچ کلر نشاسته
2- کدامیک از فلزات زیر رسانای خوبی برای الکتریسیته می باشد ؟
مس آلومینیوم آهن طلا
3-ضخامت کدام یک از لایه های زمین در حدود 100 کیلومتر است ؟
سنگ کره خمیر کره هسته داخلی گوشته زیرین
4- حالت کدام یک از لایه های زمین با بقیه متفاوت است ؟
سنگ کره خمیر کره هسته داخلی گوشته زیرین
ب )جمله های زیر را با کلمه مناسب کامل کنید .
1- وقتی با مسئله ای روبرو می شویم راه حلی را پیشنهاد می کنیم که به آن فرضیه می گویند .
2- برای تولید کاغذهای ضد آب به خمیر کاغذ پلاستیک اضافه می کنند .
3- وسیله ی شناسایی اسیدها پی اچ می باشد.
4- به محل آزاد شدن انرژی زمین کانون زمین لرزه می گویند .
5- به خمیر کره و بخش جامد بالای گوشته ؛ گوشته بالایی می گویند .
ج)درست یا غلط بودن جمله های زیر را مشخص کنید.
1- تبدیل چوب درختان به چیپس چوب یک تغییر شیمیایی است . غلط
2- اسیدهای صنعتی را با مزه ترش آنها می شناسند . غلط
3- سرب و جیوه دو فلز سمی هستند . صحیح
4- امواج لرزه ای از سنگ های سخت و متراکم تندتر عبور می کند . صحیح
5- هسته داخلی حالت مایع دارد . غلط
د ) به پرسش های زیر پاسخ دهید .
1- چرا در تهیه کاغذ از نشاسته استفاده می کنند ؟
برای ایجاد چسبندگی و مقاومت
2- نیاکان ما اطلاعات خود را بر روی دیوار غارها ثبت می نمودند یک مزیت و یک عیب آن را بنویسید .
مزیت : به طبیعت آسیبی نمی رساند - سالها باقی می ماند - به آسانی در دسترس بود
عیب : بسیار وقت گیر بود
3- مواد طبیعی را با ذکر دو مثال تعریف کنید .
موادی هستند که در طبیعت وجود دارند و ساخته دست انسانها نیستند مثل شن و ماسه - کوه - چوب
4- به هنگام استفاده از جوهر نمک چه نکاتی را باید رعایت کرد ؟
در فضای بسته از آن استفاده نکنیم - آن را با مواد شوینده دیگر مخلوط نکنیم - هنگام استفاده از دستکش و ماسک استفاده نماییم
5- سه فایده تولید کاغذ باز یافتی را بنویسید .
صرفه جویی در مصرف آب - عدم قطع درختان - صرفه جویی در مصرف برق
6- دانشمندان زمین را بر چه اساسی به 3 لایه ی پوسته ؛ گوشته و هسته تقسیم می کنند ؟
ترکیب شیمیایی و جنس مواد
7- حرکت قطعات سنگ کره بر روی خمیر کره باعث پیدایش کدام پدیده هاست ؟
زلزله - آتشفشان - تشکیل اقیانوس ها و دریاچه ها - تشکیل جزایر و ...
8- امواج لرزه ای چیست ؟
به امواجی که در اثر شکستن ناگهانی سنگهای درون زمین توسط زلزله ایجاد می شود امواج لرزه ای می گویند .
در هر یک از وسایل زیر چه فلزی به کار رفته ؟ علت استفاده از آن فلز را بگویید .
انگشتر: طلا و مس -------- به دلیل انعطاف پذیری و اینکه به هر شکلی در می آید و مس سبب مقاومت آن می شود .
موتور : آهن و آلومینیوم و مس ----- به دلیل استحکام و سبکی و رسانای برق
سکه : میتواند از طلا باشد به علت مقاومت و زیبایی و ارزش یا از نقره ی نیکلی باشد که مخلوطی از روی و مس و نیکل می باشد و به علت استحکام و درخشندگی و مقاومت در برابر خوردگی از آن استفاده می شود .
اتومبیل : آهن و مس ------آهن برای بدنه به علت استحکام و مس برای سیم کشی و رسانای برق
بیل : آهن --------به دلیل استحکام
سینک ظرفشویی : استیل و آلومنیوم -------به دلیل سبک بودن و ضد زنگ بودن
1-مریم قابلمه ی روی گاز را مراقبت می کند تا وقتی جوش آمد ماکارونی ها را اضافه کند .او چه کاری انجام می دهد ؟
مشاهده
2- صاحب یک قنادی پس از مدتی متوجه می شود که اگر از سفیده ی تخم مرغ استفاده کند احتمالا کلوچه هایش تردتر می شوند این جمله بیانگر یک فرضیه است .
3-برای مات کردن کاغذ از چه ماده ای استفاده می شود ؟ گچ
4- -چه قسمت هایی از درخت برای کاغذ سازی مناسب نیستند ؟
برگ ها و شاخه های کوچک و ریشه ها و پوست درختان
5-چه کاغذهایی را نمی توان بازیافت کرد ؟
کاغذهایی که به مواد خوراکی و روغنی آغشته اند - کاغذهایی که مصرف بهداشتی دارند - بعضی از کاغذهای رنگی
6- چرا سیم های برق و ظروف آشپزخانه را از مس می سازند ؟
زیرا فلز مس رسانای خوبی برای عبور جریان برق و گرما می باشد .
7- هنگام کار با اسیدهای صنعتی به چه نکاتی باید توجه کنیم ؟
به هیچ عنوان نباید آنها را خورد یا لمس کرد یا حتی بو کرد زیرا باعث سوختگی بافت ها در موجود زنده می شود .
8- اسیدها را چگونه شناسایی می کنند ؟
برای شناسایی اسید باید از کاغذ پی اچ استفاده کرد این کاغذ ضعیف یا قوی بودن اسید را نیز نشان می دهد هر چه پی اچ ماده کمتر باشد اسید قوی تر است
9- با توجه به پی اچ هر ماده بگویید کدام اسید نیست ؟
جوش شیرین 9 آب پرتقال 4 آب لیمو 2 نوشابه ی گازدار 3
با توجه به توضیحاتی که در ارتباط با اسیدها و بازها داده ایم جوش شیرین با پی اچ 9 در گروه بازها قرار می گیرد و اسید نیست .
10- مهسا و میینا در آزمایشگاه یک قطعه چوب و یک قطعه آهن را درون یک لیوان حاوی آب و روغن می اندازند به نظر شما نتیجه چیست ؟ علت را بیان کنید.
روغن و چوب به علت چگالی کمتر (سبک بودن ) روی آب قرار می گیرند اما آهن به دلیل چگالی بیشتر (سنگین بودن ) به ته آب فرو میرود.
11-چرا ترشی را در ظروف فلزی نگهداری نمی کنند ؟
زیرا ترشی دارای اسید بوده و باعث خوردگی فلزات می شود .
اسیدها :
اسیدها دو گروه هستند اسیدهای صنعتی و خوراکی
اسیدهای صنعتی سمی بوده و غیرقابل خوردن و بوئیدن هستند مثل جوهر نمک و جوهر گوگرد
اسیدهای خوراکی ترش مزه اند مثل آبلیمو ؛ سرکه ، میوه های ترش ، آبغوره و جوهر لیمو
شناسایی اسیدها
برای شناسایی اسیدها از کاغذ پی اچ استفاده می کنیم . این کاغذ در صورت قرار گرفتن داخل اسید تغییر رنگ می دهد و هر چه این تغییر شدیدتر باشد اسید قوی تر است توجه داشته باشید که قدرت اسیدهای صنعتی بیشتر از اسیدهای خوراکی است .
بازها یا قلیاها
همانند اسیدها دو دسته هستند بازهای صنعتی و خوراکی
بازها موادی تلخ مزه هستند که در اثر تماس با پوست حالت صابونی ایجاد می کنند
وایتکس ، گردباز کننده ی فاضلاب از بازهای قوی و جوش شیرین و مایعی که از پوست پرتقال خارج می شود باز های ضعیف هستند .
پی اچ چیست ؟
پی اچ مقیاسی است که اسید ، باز یا خنثی بودن و قدرت اسیدی یا بازی بودن ماده را نشان می دهد .
مقیاس پی اچ از صفر تا چهارده می باشد پی اچ کمتر از 7محیط اسیدی و پی اچ بیشتر از 7 محیط باز ی را نشان می دهد پی اچ مساوی 7 خنثی است که خاصیت هیچکدام (باز و اسید ) را ندارد .
باز قوی باز ضعیف اسید ضعیف اسیدقوی
--------------------------------------------------------------------------------------------------
14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
